KEDİ VE KÖPEKLERDE AŞILAMA

 


Aşılar, evcil hayvanınızın bağışıklık sistemine belirli hastalık yapıcı etkenleri nasıl tanıyacağını ve onlarla nasıl savaşacağını öğretmeye yardımcı olur. Aşılar, bağışıklık sisteminin bu etkenleri hastalığa neden olmadan önce tespit edip yok eden antikor üretimini uyararak çalışır. Böylece gelecekteki hastalıkların önlenmesine veya şiddetinin azaltılmasına yardımcı olur.
Aşılama ile;
- Evcil hayvanların pek çok hastalığı önlenebilir.
- Önlenebilir hastalıkların pahalı tedavilerinden kaçınma mümkün olabilir.
- Hayvanlar arasında ve hayvanlardan insanlara geçebilen hastalıklar önlenebilir.


Aşılanmamış evcil hayvanlar, kuduz ve distemper gibi yaban hayatında bulunan yaşamı tehdit eden hastalıklara yakalanma riski altındadır.

Yerel yasalar, evcil hayvanların belirli hastalıklara karşı aşılanmasını zorunlu kılmaktadır.

Aşılama koruma sağlar mı?

Çoğu evcil hayvan için aşılama, gelecekteki hastalıkları önlemede etkilidir; özellikle aşılar önerildiği şekilde ve uygun zamanda yapıldığında. Bir evcil hayvan tamamen aşılandıktan sonra, bağışıklık sistemi hastalıkla mücadele etmekte nadiren başarısız olur. Korumada boşluk olasılığını azaltmak için veteriner hekiminizin önerdiği aşılama programını takip etmek önemlidir.

Evcil hayvanımın hangi aşılara ihtiyacı var?

"Temel" aşılar, tıbbi bir engel olmadığı sürece tüm köpekler ve kediler için önerilir. "Temel olmayan" aşılar, yaşam tarzları veya coğrafi konumları gibi hastalığa maruz kalma risklerine göre belirli evcil hayvanlar için veteriner hekim tarafından önerilir. Örneğin, Lyme hastalığına karşı aşılama, hastalık taşıyan kenelerin bulunduğu bölgelerde yaşayan veya bu bölgelere seyahat eden köpekler için önerilir.

Veteriner hekiminizle evcil hayvanınızın yaşam tarzı hakkında konuşun, buna başka yerlere seyahat etme ve diğer hayvanlarla temas etme olasılığı da dahildir. Veteriner hekiminiz, evcil hayvanınıza yaşamı boyunca mümkün olan en iyi korumayı sağlayacak aşıları ve aşılama programını önerirken bunları ve diğer faktörleri göz önünde bulunduracaktır.

Yavru köpekler ve kediler neden bir dizi aşıya ihtiyaç duyarlar?

Çok genç hayvanlar, bağışıklık sistemleri henüz olgunlaşmadığı için bulaşıcı hastalıklara karşı oldukça hassastır. Anneleri aşılanmışsa, annelerinin sütündeki antikorlar aracılığıyla bir miktar koruma alırlar, ancak bu koruma uzun süreli değildir.

Birçok durumda, aşının ilk dozu evcil hayvanınızın bağışıklık sistemini virüsü veya bakteriyi tanımaya hazırlar. Daha sonraki dozlar, evcil hayvanınızı hastalıktan korumak için gereken önemli antikorları üretmesi için bağışıklık sistemini daha fazla uyarmaya yardımcı olur.

Yaşamın ilk aylarında hastalıklara karşı en iyi korumayı sağlamak için veteriner hekiminiz genellikle 2-4 hafta arayla bir dizi aşı önerecektir. Çoğu köpek yavrusu ve kedi yavrusu için serideki son aşı yaklaşık 4 aylıkken yapılır. Veterineriniz bu programı evcil hayvanınızın koşullarına ve ihtiyaçlarına göre ayarlayabilir.

Evcil hayvanımın ne sıklıkla aşılanması gerekecek?

İlk yavru köpek veya yavru kedi aşı serisi tamamlandıktan sonra, bazı aşılar birkaç yılda bir verildiğinde yeterli bağışıklık sağlar. Bazı aşıların ise evcil hayvanınızı sürekli olarak koruyacak bir bağışıklık seviyesini korumak için daha sık verilmesi gerekir. Ayrıca bazı aşıların uygulanma periyodları yerel yasalar tarafından belirlenir. Veteriner hekiminiz evcil hayvanınızın ihtiyaçlarını en iyi karşılayan bir aşılama programı önerecektir.

Antikor titreleri nedir ve aşıların yerini alır mı?

Antikor titreleri, kandaki belirli antikorların miktarını ölçen kan testleridir. Aşılama programlarının yerini almazlar, ancak veteriner hekiminizin evcil hayvanınızın o an için hastalığa karşı makul bir koruma beklentisi olup olmadığını belirlemesine yardımcı olabilirler. Veteriner hekiminiz, evcil hayvanınızın ihtiyaçlarına göre, ömür boyu bulaşıcı hastalık koruması sağlamaya yardımcı olmak için kişiselleştirilmiş bir aşılama planı önerecektir.

Evcil hayvanımı aşılatmanın riskleri var mı?

Diğer tıbbi tedavi türleri gibi aşılama da bazı yan etki riskleri taşır. Bu yan etkiler genellikle önemsizdir. Ciddi yan etkiler nadirdir ancak meydana gelebilir. Bu yan etkilerden biri, aşılamadan hemen sonra meydana gelebilen ve vücudun bir kısmını veya tamamını etkileyebilen alerjik reaksiyondur. Kedilerde, bir diğer nadir ancak ciddi reaksiyon belirli bir tümör tipinin (sarkom) gelişmesi olabilir. Bu tümörler aşı verildikten birkaç ay veya hatta yıllar sonra gelişebilir. Aşılardaki ve aşılama tekniklerindeki gelişmeler sarkomların ve diğer aşı reaksiyonlarının oluşumunu büyük ölçüde azaltmıştır.

Evcil hayvanınızın aşılarından sonra nelere dikkat etmelisiniz?

Evcil hayvanların aşı olduktan sonra hafif, kısa süreli yan etkiler yaşaması yaygındır, genellikle aşıdan birkaç saat sonra başlar. Aşağıdaki belirtilerden bir veya birkaçını fark edebilirsiniz:

• Aşı yerinde hassasiyet ve şişlik
• Yorgunluk
• Hafif ateş
• İştah azalması

Burundan uygulanan aşılar için ("intranazal" aşılar) hapşırma, hafif öksürük veya diğer solunum belirtileri aşılamadan 2-5 gün sonra da ortaya çıkabilir. Bu küçük yan etkiler genellikle 24 saat içinde kendiliğinden geçer. Bir veya iki günden fazla sürerse veya evcil hayvanınız aşılamadan sonra aşırı derecede rahatsız görünüyorsa veteriner hekiminize başvurun.

Aşılamadan kısa bir süre sonra aşılama bölgesinde cilt altında küçük, sert bir şişlik oluşması da mümkündür. Bu şişlik birkaç hafta içinde kaybolmaya başlamalıdır. Üç haftadan uzun sürerse, ağrılı görünüyorsa veya büyüyor gibi görünüyorsa veteriner hekiminize başvurun.

Aşılamadan birkaç dakika ila birkaç saat sonra ortaya çıkabilen alerjik reaksiyonlar nadirdir ancak yaşamı tehdit edici olabilir. Aşağıdaki belirtilerden herhangi birini fark ederseniz derhal veteriner hekime başvurun;

• Bayılma
• Sürekli kusma veya ishal
• Sürekli ve şiddetli öksürük
• Nefes almada zorluk
• Vücudun her yerinde kırmızı, kaşıntılı şişlikler (kurdeşen)
• Yüz, burun, gözler veya boyunda ya da çevresinde şişlik veya kabarıklık

Evcil hayvanınızın daha önce herhangi bir aşıya veya ilaca karşı reaksiyon gösterip göstermediğini veteriner hekiminize her zaman bildirin. Alerjik reaksiyon oluşabileceğinden endişeleniyorsanız, evcil hayvanınızı eve götürmeden önce aşıdan sonra 30-60 dakika veteriner kliniğinde bekleyin.


Kaynak:
https://www.avma.org/resources-tools/pet-owners/petcare/vaccinations